ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನಂತರದ ಭಾರತ
(ಪ್ರಬಂಧ – ಸರಳ ಹಾಗೂ ಸಂಬಂಧಿತ ವಿಷಯಗಳೊಂದಿಗೆ)
1947 ಆಗಸ್ಟ್ 15ರಂದು ಭಾರತವು ಬ್ರಿಟಿಷರಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆದಿತು. ಆದರೆ ಅಷ್ಟರಲ್ಲೇ ಕೆಲಸ ಮುಗಿದುದಿಲ್ಲ. ನಿಜವಾದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಆರೋಗ್ಯ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಹಾಗೂ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಇದೆ. ಈ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಹಲವು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದೆ. ಈಗ ನಾವು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನಂತರದ ಭಾರತದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಪಯಣವನ್ನು ವಿವಿಧ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ನೋಡಿ ತಿಳಿಯೋಣ.
1. ಸಂವಿಧಾನ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಗಣರಾಜ್ಯ ಭಾರತ
ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ ಭಾರತ ತನ್ನದೇ ಆದ ಶಾಶ್ವತ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ರಚಿಸಿತು. ಡಾ. ಬಿ.ಆರ್. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ 1950 ಜನವರಿ 26ರಂದು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನ ಜಾರಿಗೆ ಬಂತು. ಇದರಿಂದ ಭಾರತ ಗಣರಾಜ್ಯವಾಯಿತು. ಜನರಿಗೆ ಹಕ್ಕುಗಳು, ಸಮಾನತೆ, ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಲಭಿಸಿದವು.
2. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಸ್ಥಾಪನೆ
ಭಾರತವು ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿದೆ. ಚುನಾವಣೆಗಳು ನಿರಂತರ ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಜನತೆ ತಮ್ಮ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಜನಸೇವೆಗೆ ಕಟ್ಟಬದ್ಧವಾಗಿವೆ.
3. ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಹಸಿರು ಕ್ರಾಂತಿ
ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆಹಾರದ ಕೊರತೆ ಇತ್ತು. 1960ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ “ಹಸಿರು ಕ್ರಾಂತಿ”ಯನ್ನು ನೇರವೇರಿಸಲಾಯಿತು. ಇವು ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ರಾಸಾಯನಿಕ ರಸಗೊಬ್ಬರ, ಮತ್ತು ಬಿತ್ತನೆ ಬೀಜಗಳ ಮೂಲಕ ಉತ್ಪಾದನೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಯಿತು. ಇದರಿಂದ ಆಹಾರದ ತೊಂದರೆ ಕಡಿಮೆಯಾಯಿತು.
4. ಕೈಗಾರಿಕ ಕ್ರಾಂತಿ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನೀರಾವರಿ ಯೋಜನೆಗಳು, ಡ್ಯಾಮುಗಳು, ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆ, ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಆರಂಭವಾಗಿ ಉದ್ಯೋಗ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿದೆ. 1991ರಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಆರ್ಥಿಕ ನೀತಿಗಳನ್ನು (ಲಿಬರಲೈಸೇಶನ್, ಪ್ರೈವೇಟೈಜೇಶನ್, ಗ್ಲೋಬಲೈಸೇಶನ್) ಅಳವಡಿಸಿ ಭಾರತೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಜಾಗತೀಕರಣದತ್ತ ಕರೆದೊಯ್ಯಲಾಯಿತು.
5. ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಭಾರತ
ಭಾರತವು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಮುನ್ನಡೆಸಿದೆ. ಇಸ್ರೋ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಕ ಚಂದ್ರಯಾನ, ಮಂಗಳಯಾನ, ಉಪಗ್ರಹ ಸಂವಹನ ಮುಂತಾದ ಯೋಜನೆಗಳು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ನಡೆಯಿವೆ. ಭಾರತ ವೈದ್ಯಕೀಯ, ಐಟಿ ಕ್ಷೇತ್ರ, ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ, ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿದೆ.
6. ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳು
ಸರ್ವಶಿಕ್ಷಾ ಅಭಿಯಾನ, ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಊಟ ಯೋಜನೆ, ಉಚಿತ ಶಿಕ್ಷಣ ಹಕ್ಕು, ಮತ್ತು ಹೊಸ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀತಿ (NEP 2020) ಇವು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಸಹಾಯಮಾಡಿವೆ.
7. ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ
ಆರೋಗ್ಯ ಇಲಾಖೆಯ ಮೂಲಕ ಸರ್ಕಾರ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಕೊರೋನಾ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ “ಕೋವ್ಯಾಕ್ಸಿನ್” ಲಸಿಕೆ ಯಶಸ್ಸು ಸಾಧಿಸಿತು. ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭಾರತ ಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಬಡವರಿಗೆ ಉಚಿತ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಅವಕಾಶ ದೊರಕುತ್ತಿದೆ.
8. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲತೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳು
ಮಹಿಳಾ ಶಿಕ್ಷಣ, ಸ್ವಾಭಿಮಾನ ಯೋಜನೆ, ಸ್ವಸಹಾಯ ಸಂಘಗಳು, ಇತರೆ ಸೇವಾ ಯೋಜನೆಗಳ ಮೂಲಕ ಮಹಿಳೆಯರು ರಾಜಕಾರಣ, ವಿಜ್ಞಾನ, ಕ್ರೀಡೆ, ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಮುನ್ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ದಲಿತರು, ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿ/ಜನಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಾತಿ ಹಕ್ಕುಗಳು ಹಾಗೂ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಲಭಿಸಿದೆ.
9. ಡಿಜಿಟಲ್ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಸಂವಹನ ಕ್ರಾಂತಿ
ಇತ್ತೀಚಿನ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ಭಾರತ ಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಇಂಟರ್ನೆಟ್, ಮೊಬೈಲ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್, ಆನ್‌ಲೈನ್ ಶಿಕ್ಷಣ, ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಸೇವೆಗಳ ಡಿಜಿಟಲೀಕರಣ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಇದರಿಂದ ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾಗದ ಜನತೆಗೆ ಸಹ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ತಲುಪುತ್ತಿವೆ.
10. ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಒಗ್ಗಟ್ಟು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಧರ್ಮ, ಭಾಷೆ, ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳು ಇವೆ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನಂತರವೂ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಏಕತೆ ಮತ್ತು ಅಖಂಡತೆ ಕಾಪಾಡಲಾಗಿದೆ. 'ವಿವಿಧತೆಯಲ್ಲಿಯ ಏಕತೆ' ಎಂಬ ನಾರೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ನಾವೆಲ್ಲ ಭಾರತೀಯರೆಂಬ ಭಾವನೆ ಬೆಳೆದು ಬಂದಿದೆ.
ಉಪಸಂಹಾರ
ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆದ ನಂತರ ಭಾರತದ ಪಯಣ ಸುಲಭವಲ್ಲ. ಅನೇಕ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿ ದೇಶವು ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಹೆಜ್ಜೆಹಾಕಿದೆ. ಶಕ್ತಿ, ಶಾಂತಿ, ಪ್ರಗತಿ, ಹಾಗೂ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಭಾರತವಷ್ಟೇ ಮುಂದಾಗಬೇಕಲ್ಲ; ನಾವು ಕೂಡ ಉತ್ತಮ ನಾಗರಿಕರಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಹೆಂಚು ಹಾಕಬೇಕು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಯೋಗ್ಯವಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸಿದರೆ, ನಿಜವಾದ ಭಾರತ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುವುದು.